PRVI REZULTATI IZBORA U MOLDAVIJI: Vladajuća partija vodi, Rusi pred NEZAPAMĆENIM POTOPOM; Policija upozorava na NEREDE, oglasili se zvaničnici – ‘Koriste SVE resurse’

Nakon dramatičnog izbornog dana objavljeni su prvi rezultati parlamentarnih izbora u Moldaviji, prema kojima vladajuća Partija akcije i solidarnosti (PAS) vodi sa 43 odsto glasova. Moldavska predsjednica Maia Sandu pozvala je građane da glasaju upozoravajući ih da je zemlja “u opasnosti” i da ljudi moraju spriječiti “lopove i izdajnike” da prodaju budućnost države kandidata za članstvo u EU. Istovremeno, došlo je do masovnog sajber napada na biračka mjesta, a evakuisana je i ambasada u Briselu, piše Blic.

Sve o izborima u Moldaviji pratite u našem blogu uživo.

Vladajuća partija osvojila 43 odsto glasova

Sa više od 60 odsto prebrojanih glasova, Partija akcije i solidarnosti (PAS) ubjedljivo vodi sa više od 43 odsto glasova, dok je proruski Patriotski izborni blok (BEP) podržalo manje od 30 odsto birača, prenosi Politico.

Zvaničnici upozoravaju da preliminarno brojanje ne odražava konačan rezultat, a glasovi iz uglavnom proevropske dijaspore obično se broje pri samom kraju procesa.

Centralna izborna komisija sabira rezultate, a preliminarni podaci pristizaće tokom noći — iako će ishod biti u potpunosti potvrđen tek nakon što nadzorno tijelo i vanjski posmatrači iznesu svoje nalaze u ponedjeljak ujutro.

Maia Sandu Foto: Vadim Ghirda, File / Tanjug/AP

PAS se nada da će obezbijediti obnovljenu većinu, nakon što je od 2021. imao 61 od ukupno 101 poslaničkog mjesta u nacionalnom parlamentu, i obećava da će uvesti zemlju u EU u narednih pet godina.

Međutim, zvaničnici tvrde da proruskog Patriotskog izbornog bloka (BEP) i netransparentnog opozicionog bloka Alternativa mogu da profitiraju od kampanje dezinformacija i podmićivanja koju orkestrira Moskva.

“Rusija koristi sve resurse da preokrene ove izbore“, rekao je za Politico moldavski savjetnik za nacionalnu sigurnost.

“Svjedočimo neviđenim naporima: više novca za kupovinu glasova, više dezinformacija koje pokreće vještačka inteligencija i koje umnožavaju mreže trolova, i više resursa posvećenih organizovanju uličnog nasilja”, dodao je.

Prvi rezultati dolaze uglavnom iz manjih gradova i sela, dok se glasovi iz većih gradova i inostranih biračkih mjesta broje kasnije. Rezultati će se ažurirati tokom noći, a glasovi iz većih gradova i dijaspore očekuju se oko 23 sata po lokalnom vremenu.

Policija upozorava na nerede

Moldavska policija je saopštila danas da raspolaže informacijama da grupe ljudi planiraju da organizuju nerede i destabilizujuće akcije u Kišinjevu počevši od ponoći i tokom cijelog sutrašnjeg dana.

Snage reda istakle su da neće tolerisati kršenje zakona, narušavanje javnog reda niti ugrožavanje sigurnosti građana i države, prenosi portal Moldovalajv.

Zatvorena birališta u Moldaviji

Policija je podsjetila organizatore demonstracija da oni snose punu odgovornost za tok događaja i pozvala ih da se ponašaju odgovorno. Ona je pozvala građane da pažljivo razmotre svoje odluke i da odbiju učešće u nezakonitim radnjama koje bi mogle rezultirati krivičnom odgovornošću.

Bivši moldavski predsjednik Igor Dodon, koji je član pro-ruske koalicije, pozvao je na protest sutra ispred zgrade parlamenta.

Zatvorena birališta i izborni cenzus

Birališta u Moldaviji su zatvorena u 21 sat po lokalnom vremenu, a Centralna izborna komisija je objavila da je više od 1,59 miliona birača, odnosno oko 51,9 odsto upisanih birača, dalo svoj glas, uključujući 264.000 Moldavaca na biračkim mjestima u inostranstvu, koja će ostati otvorena do 19.00 časova po lokalnom vremenu u njihovim zemljama.

Moldavci su birali između 13 političkih stranaka, tri izborna bloka i četiri nezavisna kandidata u izbornoj trci za 101 poslaničko mjesto u moldavskom parlamentu.

Da bi prešao izborni cenzus nezavisnom kandidatu je potrebno dva odsto glasova, stranci pet odsto glasova, izbornom bloku sedam odsto, a da bi izbori bili validni, najmanje 33 odsto birača mora da izađe na birališta.

Nakon objavljivanja preliminarnih rezultata, Centralna izborna komisija će ih sabrati i u roku od 24 sata, predstaviti Ustavnom sudu, koji će potvrditi rezultate i potvrditi mandate izabranih poslanika. Nakon toga, u roku od 30 dana, novi parlament se saziva na konstitutivnu sjednicu, dekretom koji izdaje predsjednik Republike.

Hitna evakuacija iz ambasade Moldavije u Briselu

Glasači i zvaničnici danas su hitno evakuisani iz ambasade Moldavije u centru Brisela nakon što su stigle dojave o bombi u zgradi, koje su se pokazale lažnim, javlja briselski portal Politico.

Dva zvaničnika, koji su tražili da ne budu imenovani, potvrdila su da je ambasada evakuisana nakon dojave i da policija nije pronašla bilo kakve dokaze o prijetnji.

Hiljade Moldavaca koji žive u belgijskoj prijestolnici glasale su tokom cijelog dana na biračkom mjestu postavljenom u moldavskoj diplomatskoj misiji.

“Ovo su taktike na koje smo upozoravali – obespravljivanje birača“, rekao je jedan od zvaničnika nakon evakuacije.

Glasanje je nastavljeno u ambasadi nakon što su vlasti dale zeleno svjetlo da je bezbjedno.

Tri scenarija za Moldaviju

Pošto ankete pokazuju da PAS ima tek malu prednost nad Patriotskim blokom, ovo su mogući scenariji:

1. PAS bi mogao da osvoji tesnu pobjedu i tako nastavi proevropski reformski kurs.

2. Vjerovatniji scenario je da PAS osvoji najviše glasova, ali bez većine, što bi dovelo do dugih i teških pregovora o formiranju vlade. Neki analitičari smatraju da bi razlike u vanjskopolitičkoj orijentaciji mogle biti toliko nepremostive da bi jedino novi izbori mogli razriješiti blokadu.

3. Treći scenario je pobjeda proruskog bloka uz podršku centrističkih stranaka, što bi usporilo ili zaustavilo evropske integracije Moldavije.

Stranka Maie Sandu može da izgubi većinu. Prema posljednjim anketama, vladajuća proevropska Partija akcije i solidarnosti (PAS) moldavske predsjednice Maie Sandu, mogla bi da izgubi većinu i da bude prinuđena da traži koalicione partnere.

Opozicione snage, poput proruskog Patriotskog bloka i nominalno proevropskog saveza Alternativa, pokušavaju da pridobiju birače nezadovoljne visokim cijenama. Njihov PAS sada se suočava sa ozbiljnim izazovom Patriotskog bloka, saveza levičarskih proruskih partija, u kojem je i bivši predsjednik Igor Dodon, kog je Sandu pobijedila 2020. godine.

Sajber napadi na izborni dan

Moldavska Služba za informacione tehnologije i sajber sigurnost izvijestila je 28. septembra da je blokirala niz sajber napada usmjerenih na izbornu infrastrukturu, dok se odvijaju ključni izbori koji bi mogli da odrede budućnost zemlje.

Mete sajber napada uključivale su:

• Veb stranicu Centralne izborne komisije Moldavije

• Vladine sisteme usluga i sisteme za automatizaciju procesa

• Neka biračka mjesta u inostranstvu

Među prijavljenim incidentima bili su distribuirani napadi uskraćivanja usluge (DDoS), uključujući i jedan orkestriran istovremeno iz više zemalja, sa preko 16 miliona generisanih sesija dizajniranih da simuliraju stvarni saobraćaj i zaobiđu sisteme zaštite.

“Svi napadi su otkriveni i neutralisani u realnom vremenu bez uticaja na dostupnost ili integritet izbornih usluga”, saopštila je moldavska Služba za informacione tehnologije i sajber sigurnost.